Upadłość jednoosobowej działalności gospodarczej – szczególne aspekty i procedury

Data dodania: 2025-11-03

Prowadzenie jednoosobowej działalności gospodarczej (JDG) to duża odpowiedzialność. Przedsiębiorca odpowiada całym swoim majątkiem – zarówno firmowym, jak i prywatnym – za zobowiązania wobec kontrahentów, urzędów czy banków. Gdy firma staje się niewypłacalna, często jedynym wyjściem jest upadłość JDG. Warto jednak wiedzieć, jak przebiega ten proces i czym różni się od upadłości spółki.

Czym jest upadłość jednoosobowej działalności gospodarczej?

Upadłość JDG to postępowanie sądowe mające na celu zaspokojenie wierzycieli niewypłacalnego przedsiębiorcy w sposób uporządkowany i zgodny z prawem. W praktyce oznacza to, że majątek przedsiębiorcy zostaje spieniężony przez syndyka, a uzyskane środki są dzielone pomiędzy wierzycieli.

W przeciwieństwie do spółek kapitałowych, przedsiębiorca prowadzący JDG nie ma osobowości prawnej, dlatego jego długi firmowe są jednocześnie długami prywatnymi.

 

Kiedy można ogłosić upadłość JDG?

Podstawowym warunkiem ogłoszenia upadłości jest niewypłacalność, czyli sytuacja, w której przedsiębiorca nie jest w stanie regulować swoich zobowiązań finansowych przez okres dłuższy niż 3 miesiące.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy Prawo upadłościowe, o niewypłacalności mówimy, gdy:

  • przedsiębiorca nie wykonuje wymagalnych zobowiązań.

Kto może złożyć wniosek o upadłość JDG?

Wniosek może złożyć:

  • sam przedsiębiorca,
  • wierzyciel, który nie może odzyskać należności,
  • organ publiczny, np. ZUS lub urząd skarbowy.

Najczęściej jednak to sam przedsiębiorca decyduje się na ten krok, aby uniknąć narastania zadłużenia i odpowiedzialności karnej, w tym karno-skarbowej.

Gdzie złożyć wniosek o upadłość JDG?

Wniosek należy złożyć za pośrednictwem Krajowego Rejestru Zadłużonych do sądu rejonowego – wydziału gospodarczego ds. upadłościowych i restrukturyzacyjnych właściwego dla miejsca prowadzenia działalności.

Wniosek można złożyć wyłącznie:

  • elektronicznie przez system Krajowego Rejestru Zadłużonych (KRZ).

Jakie dokumenty są potrzebne do wniosku o upadłość JDG?

Do wniosku trzeba dołączyć:

  • informacje  o niewypłacalności,
  • wykaz majątku wraz z szacunkową wyceną,
  • listę wierzycieli i dłużników,
  • bilans oraz zestawienie przychodów i kosztów z ostatnich 12 miesięcy,
  • kopie umów i faktur,
  • wydruk  z CEIDG.

Opłata sądowa za złożenie wniosku wynosi 30 zł, a dodatkowe koszty mogą dotyczyć zaliczki na wynagrodzenie syndyka.

Jak przebiega postępowanie upadłościowe JDG?

  1. Złożenie wniosku – sąd ocenia jego kompletność i zasadność.
  2. Ogłoszenie upadłości – sąd wydaje postanowienie i wyznacza syndyka.
  3. Likwidacja majątku – syndyk przejmuje zarząd nad majątkiem przedsiębiorcy, sprzedaje go i spłaca wierzycieli.
  4. Zakończenie działalności – przedsiębiorca zostaje wykreślony z CEIDG, a pozostałe zobowiązania mogą być umorzone.

Konsekwencje upadłości JDG

Ogłoszenie upadłości niesie za sobą poważne skutki prawne i finansowe:

  • majątek przedsiębiorcy trafia w ręce syndyka,
  • banki i kontrahenci wstrzymują współpracę,
  • zostają rozwiązane umowy o pracę,
  • dane przedsiębiorcy trafiają do KRZ.

Po zakończeniu postępowania przedsiębiorca może jednak ubiegać się o oddłużenie w trybie upadłości konsumenckiej, jeśli pozostały długi nie zostały zaspokojone.

Jak uniknąć upadłości JDG?

Zanim dojdzie do upadłości, warto rozważyć alternatywy:

  • postępowanie restrukturyzacyjne (np. układ z wierzycielami),
  • sprzedaż części majątku i redukcję kosztów,
  • rozłożenie zobowiązań na raty w porozumieniu z urzędem skarbowym lub ZUS,
  • konsultację z prawnikiem w celu opracowania planu naprawczego.

Szybka reakcja może zapobiec utracie płynności i uchronić przedsiębiorcę przed likwidacją.

***

FAQ – najczęstsze pytania o upadłość jednoosobowej działalności gospodarczej

Kiedy jednoosobowa działalność może ogłosić upadłość?

Gdy przedsiębiorca nie jest w stanie regulować zobowiązań przez ponad 3 miesiące.

Czy przedsiębiorca odpowiada prywatnym majątkiem za długi firmy?

Tak – w JDG nie ma rozdzielności między majątkiem firmowym a prywatnym.

Ile trwa postępowanie upadłościowe JDG?

Zazwyczaj od kilku miesięcy do 2 lat,, w zależności od liczby wierzycieli i majątku do likwidacji.

Czy po upadłości można ponownie założyć działalność gospodarczą?

Tak, po zakończeniu postępowania można ponownie zarejestrować firmę.

Czy można połączyć upadłość JDG z upadłością konsumencką?

Tak – jeśli po zakończeniu upadłości JDG pozostaną niespłacone długi, można ubiegać się o oddłużenie w trybie konsumenckim.

***

Opracował: Beskidzkie Centrum Prawne – Zespół Upadłości i Restrukturyzacji

Skontaktuj się z nami